ความเป็นมา

องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ (อ.อ.ป.) ได้ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2490 ในปี 2511 เริ่มดำเนินการปลูกสร้าง สวนป่าเพื่อเศรษฐกิจ เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จนำพระราชอาคันตุกะชมการแสดงการทำไม้ด้วยช้างขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ (อ.อ.ป.) ณ บริเวณวนอุทยานน้ำตกแม่สา จังหวัดเชียงใหม่ ในปีพุทธศักราช 2508 ได้มีพระราชดำรัสว่า “องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ในฐานะที่มีหน้าที่ทำไม้โดยตรง ควรจะได้ช่วยเหลือรัฐในการปลูกสร้างสวนป่าอีกแรงหนึ่ง”
ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณที่ได้ทรงมีกระแสพระราชดำรัสดังกล่าว ทำให้องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ตระหนักถึงความสำคัญในการปลูกสร้างสวนป่า โดยได้ดำเนินการปลูกสร้างสวนป่า ด้วยระบบหมู่บ้านป่าไม้ เพื่อยกระดับชีวิต ความเป็นอยู่ของราษฎร ชะลอการย้ายถิ่นฐาน ลดการบุกรุกทำลายป่า การทำไร่เลื่อนลอย เพื่ออนุรักษ์และรักษาสภาพแวดล้อมให้ดีขึ้น จนกลายเป็นทรัพย์สมบัติค้ำจุนให้องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ และยังเป็นหน่วยงานที่มีความสำคัญของประเทศในการบริหารจัดการทรัพยากรป่าไม้ ซึ่งดำเนินการในเขตป่าสงวนแห่งชาติในพื้นที่ป่าเศรษฐกิจ ในขณะเดียวกันได้ดำเนินการในเชิงอนุรักษ์ควบคู่กันไปด้วย ต่อมาในปี 2553 องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ จึงได้ปรับบทบาทเน้นการอนุรักษ์มากขึ้นพร้อมกับการพัฒนาสังคมและดูแลสิ่งแวดล้อม ควบคุมกับการปลูกสร้างสวนป่าเศรษฐกิจให้มีความยั่งยืน
ในปี 2555 องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ได้รับพระราชทานพระราชานุญาตให้เข้าร่วมโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โดยเป็นหนึ่งในหน่วยงานร่วมสนองพระราชดำริ กลุ่ม G4– กลุ่มการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากทรัพยากร ภายใต้กรอบแผนแม่บทระยะ 5 ปีที่ห้า (ตุลาคม 2554 – กันยายน 2559) โดยเริ่มจากโครงการพฤกษานุรักษ์ มเหสักข์ นวมินทรานุสร (เดิมชื่อ โครงการรวมใจภักดิ์ ปลูกมเหสักข์-สักสยามินทร์) โดยจัดกิจกรรมในพื้นที่สวนป่าขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ที่กระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ
ปัจจุบัน องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ได้ดำเนินงานสนองพระราชดำริ ตามแผนระยะ 5 ปีที่เจ็ด (ตุลาคม 2564 – กันยายน 2569) ทั้งหมด 6 กิจกรรม 15 โครงการ
	กิจกรรมที่ 1 : กิจกรรมปกปักทรัพยากร จำนวน 1 โครงการ          1. โครงการอนุรักษ์ไม้ป่าเพื่อเรียนรู้ศึกษาธรรมชาติ องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
	กิจกรรมที่ 3 : กิจกรรมปลูกรักษาทรัพยากร จำนวน 6 โครงการ          2. โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมไม้ยางนา เพื่อเรียนรู้ศึกษาธรรมชาติ สวนป่ากาญจนดิษฐ์ องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้          3. โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมไม้ดั้งเดิมที่หายากในสวนป่าแม่สุก องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้          4. โครงการพฤกษานุรักษ์ มเหสักข์ นวมินทรานุสร          5. โครงการปลูกพันธุ์ไม้ดอกสีม่วง เฉลิมพระเกียรติฯ          6. โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมไม้ดั้งเดิมที่หายากในสวนป่าองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้          7. โครงการอนุรักษ์ไม้ป่าเพื่อเรียนรู้ศึกษาธรรมชาติ องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคใต้
	กิจกรรมที่ 4 : กิจกรรมอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ทรัพยากร จำนวน 1 โครงการ          7. โครงการการปลูกทดสอบไม้สักเพื่อเพิ่มผลผลิตในการปลูกสร้างสวนป่า
	กิจกรรมที่ 5 : กิจกรรมศูนย์ข้อมูลทรัพยากร จำนวน 3 โครงการ          8. โครงการจัดทำฐานข้อมูลช้างไทย          9. โครงการฐานข้อมูลต้นมเหสักข์-สักสยามินทร์ องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้          10. โครงการฐานข้อมูลไม้ดั้งเดิมที่หายากในพื้นที่สวนป่าองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้
	กิจกรรมที่ 7 : กิจกรรมสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากร จำนวน 1 โครงการ          11. โครงการพิพิธภัณฑ์ความรู้เกี่ยวกับช้าง
	กิจกรรมที่ 8 : กิจกรรมพิเศษสนับสนุนการอนุรักษ์ทรัพยากร จำนวน 2 โครงการ          12. โครงการเว็บไซต์ อพ.สธ. – อ.อ.ป.          13. การเผยแพร่โดยสื่อต่างๆ